Arcydzieło kinematografii światowej, poetycki fresk, moralitet i portret moralnych rozterek artysty, który w okrutnej rzeczywistości historycznej epoki najazdów tatarskich i walk wewnętrznych na Rusi, doznając trudu i cierpienia, musi wybierać między uległością wobec dyrektyw a milczeniem i wiernością sobie, by odnaleźć w końcu duchową więź z ludźmi i światem. Dzieło to stanowi cykl nowel, powiązanych osobą głównego bohatera i nie tyle odtwarzających ściśle jego biografię, ile starających się uwypuklić psychikę artysty oraz rozważyć moralne problemy świadomości narodowej i więzi łączących sztukę z życiem; w poszczególnych nowelach film pokazuje m.in. śmiałe próby anonimowego chłopskiego wynalazcy, pragnącego latać balonem, twórczość budowniczych, kamieniarzy i malarzy ikon - autorów nieśmiertelnych arcydzieł sztuki rosyjskiej, a także nędzne życie wędrownych aktorów i kuglarzy, przebiegłość feudałów, żywotność pierwiastka pogańskiego i opór stawiany najeźdźcom; szczególnym pięknem odznacza się ostatni epizod o młodym wiejskim chłopcu, który odważył się wskrzesić rzemiosło swych ojców i odlać ogromny, cerkiewny dzwon. Powstał film niezwykle wybitny i urzekający stroną plastyczną, jeden z najpiękniejszych obrazów, jakie stworzyło kino...